فلسفه برای زندگی

خلاصه کتاب

نیگل واربورتون و جولز اونز دربارۀ امکان استفادۀ درمانی از فلسفه گفت و گو کرده اند. از نظر واربورتون فلسفه اندیشیدن دربارۀ حقیقت است و هیچ تضمینی نیست که کشف حقیقت، برای ما به لحاظ روانی مفید باشد. اما اونز فلسفه را نوعی عمل گرایی می داند و معتقد است می توانیم با ترکیب فلسفه های باستانی با روانشناسی تجربی به مردم کمک کنیم تا رنج هایشان را تسکین دهند.

ایان — نیگل واربورتن: اخیرا علاقۀ زیادی به فلسفۀ رواقی به وجود آمده است، به خصوص به جنبۀ درمانی آن. من به این مسئله مشکوکم؛ زیرا از نظر من فلسفه اولا تلاش برای فهم است و به معنای دقیق کلمه، تلاشی پژوهشی است. هیچ تضمینی نیست که کشف اینکه چیزها چگونه اند، برای ما به لحاظ روانی مفید باشد. در واقع ممکن است کارها را بسیار خراب تر کند. آنطور که فردریش نیچه اشاره کرده است، ممکن است حتی مواجهۀ رودررو با حقایق عمیق تر واقعیت ممکن نباشد. چنین چیزی ممکن است زندگی بشری را تحمل ناپذیر سازد. شما چه فکر می کنید؟

جولز اونز: من به شخصه معتقد نیستم که همۀ فلسفه، درمان است؛ بلکه یونانیان باستان و رومی ها و همین طور بسیاری از فیلسوفان هندی مسئله را اینطور می دیدند. آن ها روش های عملی بسیاری پایه گذاشتند که مدعی بودند می تواند به تسکین درد کمک کند. این بخشی از نوعی «فلسفۀ زندگی» فراگیر بوده است. این روش ها فقط مثبت فکرکردن نبوده است؛ بلکه آن ها معتقد بودند ما باید جهان را آنگونه که هست، ببینیم و با تمام بی ثباتی ها و ناملایماتش آن را بپذیریم. روان شناسان تجربی برخی از این فنون را آزمایش و بازکشف کرده اند که این روش ها واقعا رنج هیجانی را به کلی تغییر می دهد. من می خواهم تا جایی که ممکن است دربارۀ این مسئله آگاهی رسانی کنم؛ زیرا فلسفۀ باستانی واقعا می تواند به مردم کمک کند تا رنج هایشان را تسکین دهند. این به نفع فلسفه هم خواهد بود، زیرا همان طور که می دانید امروز بسیار به آن حمله می شود و تحت فشار است. فکر نمی کنید هر چه بیشتر این مسئله را توضیح دهیم، وضعیت فلسفه و ربط آن به زندگی روزمره بهبود خواهد یافت؟

حال، آیا من فکر می کنم سعادت ارزش بالاتری از حقیقت دارد؟ نه. من هیچ وقت به چیزی که فکر می کنم غلط است به خاطر اینکه مرا خوشحال می کند چنگ نمی اندازم – حداقل امیدوارم این کار را نکنم. فسلفه متضمن جست وجوی خستگی ناپذیر حقیقت است، یک ارزیابی پایان ناپذیر از فرضیاتمان. من از این جست وجو لذت می برم. به همین دلیل است که من در رواقی گری متوقف نمانده ام، بلکه هنوز به جست وجو ادامه می دهم زیرا گمان نمی کنم که رواقی گری همۀ حقیقت را دربارۀ واقعیت بیان می کند. اما چیزی که به من انگیزه می دهد که به جست وجو ادامه دهم نوعی ایمان افلاطونی به این است که حقیقت خوب است، و اینکه برای من خوب است. اگر فکر می کنید که مقصد، ارزش رسیدن ندارد، چرا باید به خود زحمت جست وجو بدهید؟